Νυκτερινή ενούρηση:Όταν το “μεγάλο παιδάκι” συνεχίζει να βρέχει το κρεβατάκι του!

0

Ματίνα Βλάχου MD FEBU                                                                                                                                             Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος                                                                                       

Μέχρι την ηλικία των πέντε ετών θεωρείται φυσιολογικό το παιδί να «βρέχει» το κρεβάτι του τα βράδια. Στη συνέχεια, η κατάσταση αυτή αυτοπεριορίζεται  με ρυθμό 15% κάθε χρόνο.
Όταν το παιδί συνεχίζει το βράδυ να βρέχεται και μετά την ηλικία των 5 ετών, και δεν μένει στεγνό για πάνω από 6 μήνες , θεωρείται ότι πάσχει από «νυκτερινή ενούρηση», δηλαδή από ακούσια απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η «νυκτερινή ενούρηση»  αφορά περίπου 60.000 παιδιά στην Ελλάδα.
 Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να ανησυχεί τους γονείς ιδιαίτερα, αρκεί αυτοί και ο γιατρός  τους να δείξουν προσοχή. Ένα ενουρητικό παιδί συνήθως είναι ένα υγιές παιδί.

Το συνηθέστερο αίτιο της νυχτερινής ενούρησης είναι η καθυστερημένη  «ωρίμανση» της υπόφυσης. Συχνά όμως τα παιδιά μπορεί να εμφανίζουν απώλεια ούρων τη νύχτα όταν βρίσκονται υπό ψυχολογικό στρες ή και όταν εμφανίζουν λοίμωξη του ουροποιητικού
 Περίπου το 10% των παιδιών ηλικίας μέχρι 7 ετών, το 5% ηλικίας μέχρι 10 και το 1% ηλικίας μέχρι 18 ετών αντιμετωπίζει πρόβλημα νυκτερινής ενούρησης
Μπορεί το παιδί να μην βρέχει καθημερινά το κρεβάτι του (1-2 φορές κάθε βράδυ έως 1-2 φορές το μήνα).
Στην ηλικία των 11 ετών ο αριθμός των αγοριών που εμφανίζουν ενούρηση είναι διπλάσιος σε σχέση με αυτόν των κοριτσιών.
Η νυκτερινή ενούρηση μπορεί να είναι  πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Στην  πρωτοπαθή τα παιδιά  δεν έχουν καταφέρει να ελέγξουν την κύστη τους όταν κοιμούνται ενώ στη δευτεροπαθή  τα παιδιά,  πριν την εμφάνισή της, έχουν παραμείνει στεγνά το βράδυ για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.

Δηλαδή υπάρχουν ενουρητικά παιδιά που ποτέ δεν κατάφεραν να ελέγξουν την ουροδόχο κύστη τους και παιδιά που έγιναν ενουρητικά ξαφνικά.
 Η δευτεροπαθής νυκτερινή ενούρηση εκδηλώνεται κυρίως στην πρώτη σχολική ηλικία και τα  αίτια είναι συνήθως ψυχολογικά, όπως, για παράδειγμα, η ζήλια για τη γέννηση ενός άλλου παιδιού, ένα διαζύγιο,η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, η έναρξη του σχολείου, η αλλαγή του περιβάλλοντος κ.α.

Τα αίτια της πρωτοπαθούς νυκτερινής ενούρησης δεν είναι ακριβώς γνωστά. Στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε καθυστέρηση της ωρίμανσης της υπόφυσης, με αποτέλεσμα την υπερπαραγωγή ούρων κατά τη διάρκεια της νύχτας (λόγω προσωρινής έλλειψης της αντιδιουρητικής ορμόνης που παράγεται από αυτόν τον ενδοκρινή αδένα), ή σε μικρή χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης. Η αντιδιουρητική ορμόνη,  έχει τη δυνατότητα να μειώνει την παραγωγή ούρων και υπό φυσιολογικές συνθήκες εκκρίνεται σε μεγαλύτερη ποσότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται πολλά ούρα τη νύχτα, που υπερβαίνουν τη χωρητικότητα της κύστη, η οποία «ξεχειλίζει» κι έτσι τα ενουρητικά παιδιά βρέχονται στον ύπνο τους.
Δεν είναι νυκτερινή ενούρηση η οποιαδήποτε νυκτερινή απώλεια ούρων. Οπωσδήποτε θα πρέπει να αποκλειστούν καταστάσεις όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης ή οι ουρολοιμώξεις. Τότε θα πρέπει να αντιμετωπισθούν αυτές οι καταστάσεις και να επανεκτιμηθεί το παιδί.  
Πίσω από την πρωτοπαθή ενούρηση, μπορεί να κρύβεται και κληρονομική προδιάθεση και έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά σταματούν τη νυκτερινή ενούρηση στην ίδια ηλικία με τους γονείς τους ή λίγο νωρίτερα.
Η διάγνωση μπορεί να τεθεί  με λήψη αναλυτικού ιστορικού και ορισμένες απλές εξετάσεις (φυσική εξέταση, γενική ούρων, ουροκαλλιέργεια) χωρίς να παραλείπεται ένα σημαντικό εργαλείο που είναι το «ημερολόγιο ούρησης», ένα σημειωματάριο όπου καταγράφεται λεπτομερώς κάθε πότε πίνει υγρά το παιδί και κάθε πότε ουρεί.

Η αντιμετώπιση της παιδικής νυκτερινής ενούρησης περιλαμβάνει τόσο μεθόδους τροποποίησης της συμπεριφοράς όσο και ειδικά φάρμακα. Για παράδειγμα ο περιορισμός των υγρών που καταναλώνει το παιδί πριν πέσει για ύπνο,
και η  πλήρης κένωση της κύστης λίγο πριν κοιμηθεί είναι σημαντικές καθημερινές ενέργειες
Η έγκαιρη νυχτερινή αφύπνιση και η αποφυγή οποιασδήποτε τιμωρίας που σχετίζεται με το πρόβλημα λειτουργούν πολύ θετικά στην ψυχολογία του παιδιού παράλληλα με την επιβράβευση όσες νύχτες το κρεβάτι μένει στεγνό.


Η υποστήριξη του παιδιού και η ψύχραιμη στάση της οικογένειας είναι πολύ σημαντικά αφού είναι μια ενοχλητική πάθηση που γεμίζει με  ντροπή, άγχος, ανασφάλεια και πολλές φορές φόβο το παιδί. Γι’ αυτό, δεν πρέπει ποτέ το παιδί να υφίσταται τιμωρία ή πολύ περισσότερο βία, λεκτική ή σωματική. Δείξτε στο παιδί εμπιστοσύνη, συμπαράσταση, ζεστασιά και ενδιαφέρον . Προσφέρετέ του επαίνους κάθε φορά που ξυπνάει  στεγνό. Η αποκατάσταση της υγείας του θα έρθει σύντομα και με τη δική σας συμβολή  θα επαναφέρει την αυτοεκτίμησή του σε υψηλότερα επίπεδα ακόμα και σε σχέση με εκείνα των συνομηλίκων του που ποτέ δεν βράχηκαν τη νύχτα.